Μινωικό Ανάκτορο στον Γαλατά

Πάνω στο βραχώδη λόφο της Γαλατιανής Κεφάλας, 30χλμ. νότια του Ηρακλείου και κοντά στο ιερό σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου βρίσκεται το ανάκτορο του Γαλατά, στο κέντρο μινωικού οικισμού, συνολικής έκτασης 70 στρεμμάτων.

Πρόκειται για ανακτορικό συγκρότημα με κεντρική αυλή και τέσσερις πτέρυγες, η ανασκαφή του οποίου ξεκίνησε από τον αρχαιολόγο Γιώργο Ρεθυμιωτάκη το 1992. Η έκτασή του μαζί με τους αίθριους χώρους φτάνει τα 4 στρέμματα, πράγμα που το κατατάσσει τέταρτο σε μέγεθος στην Κρήτη και ίσο με το ανάκτορο της Ζάκρου. Τα πρώτα κτίρια του συγκροτήματος κατασκευάστηκαν τη Μεσομινωική περίοδο (1700-1650 π.Χ.), ενώ η ολοκλήρωση της οικοδόμησής του χρονολογείται λίγο αργότερα, το 1650-1600 π.Χ..

Εντός του ανακτόρου έχουν ταυτιστεί ιδιαίτεροι χώροι αποθήκευσης, τροφοπαρασκευαστικών δραστηριοτήτων και συμποσίων, ιεροτελεστιών, ενώ με επιφύλαξη ταυτίζεται χώρος με βιοτεχνικό χαρακτήρα, ο οποίος πιθανόν φιλοξενούσε μεταλλουργικές δραστηριότητες. Ιδιαίτερη σημασία έχει η κεντρική επίσημη Αίθουσα των πεσσών, που βρίσκεται στην ανατολική πτέρυγα, στο κέντρο της οποίας, εντοπίστηκε μεγάλη ορθογώνια κτιστή εστία που περιβάλλεται από τέσσερις πεσσούς. Η τελευταία αποτελεί μοναδικό δείγμα μινωικής εστίας και μάλιστα έχει οδηγήσει σε συσχετισμό της αίθουσας αυτής με την κεντρική αίθουσα των μυκηναϊκών ανακτόρων.

Για άγνωστους ακόμα λόγους, το ανάκτορο του Γαλατά εγκαταλείφθηκε την εποχή της ακμής του νεοανακτορικού πολιτισμού (1600- 1650π.Χ.), ενώ εικάζεται ότι δέχτηκε εισβολή τρωγλοδυτών. Κατά την περίοδο που ακολούθησε το κτίριο ερειπώθηκε, ενώ για λίγα χρόνια ακόμα συνεχίστηκε η κατοίκηση στο γύρω οικισμό.

Ο αρχαιολογικός χώρος του Γαλατά δεν είναι ακόμα επισκέψιμος.