Θραψανό

Σε υψόμετρο 340μ. και 25χλμ. νοτιοανατολικά του Ηρακλείου, βρίσκεται το Θραψανό, ένας μεγάλος σχετικά οικισμός που σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 1.261 κατοίκους. Η οικονομία του βασίζεται σήμερα σε τρεις κυρίως τομείς στην αγγειοπλαστική στη γεωργία και λιγότερο στην κτηνοτροφία.

Από τις παλαιότερες γραπτές αναφορές για το χωριό, γνωρίζουμε σήμερα ότι το Θραψανό ήταν κατοικημένο την εποχή της Ενετοκρατίας, κατά την οποία αποτέλεσε φέουδο των Κορνάρων. Μάλιστα υπήρχε και το μέγαρο της οικογένειας στο χωριό, το οποίο όμως δεν σώζεται σήμερα. Αργότερα, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι ιστορικές πηγές επιβεβαιώνουν την έντονη αγγειοπλαστική δραστηριότητα του οικισμού, πράγμα που αντανακλάται με τον πιο σαφή τρόπο στο όνομα Τζομλεκτζί, όπως αλλιώς αποκαλούσαν οι Τούρκοι το Θραψανό, που σημαίνει χωριό των αγγειοπλαστών.

Η μεγάλη κεραμική παράδοση στον οικισμό, συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας, ενώ οι απαρχές της χάνονται στα βάθη των αιώνων. Η περιοχή του Θραψανού διαθέτει άριστη ποιότητα αργίλου σε αφθονία, πράγμα που έστρεψε από νωρίς τους κατοίκους της στην κεραμοποιία και έκανε το χωριό ένα από τα μεγαλύτερα αγγειοπλαστικά κέντρα του νησιού. Κάτι τέτοιο άλλωστε, μαρτυρεί και το όνομα του χωριού, το οποίο, σύμφωνα με την εκδοχή του Ξανθουδίδη, προέρχεται από τη λέξη θράψω (ή θλάψω) που σημαίνει ζεσταίνω, θερμαίνω. Έτσι, θραψανός σημαίνει καμινάρης, αυτός δηλαδή που ψήνει τα αγγεία και κατά συνέπεια, Θραψανό είναι το χωριό των αγγειοπλαστών.

Σήμερα, στον οικισμό μπορείτε να επισκεφθείτε εργαστήρια αγγειοπλαστικής με σύγχρονο εξοπλισμό, τα οποία συνεχίζουν να παράγουν εξαιρετικής ποιότητας κεραμικά είδη. Η φήμη τους μάλιστα, έχει ξεπεράσει τα όρια του νησιού, καθώς τα προϊόντα τους ταξιδεύουν σε όλη την Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες του εξωτερικού, αποτελώντας έτσι σημαντικό οικονομικό παράγοντα για το Θραψανό.