Παραδοσιακές Οικίες

Μέσα στο σύγχρονο οικισμό του Θραψανού επιβιώνουν ακόμα σπίτια του προηγούμενου αιώνα, απομεινάρια μιας άλλης εποχής, που ξεχωρίζουν για τη λιτότητα και τον ασκητικό τους χαρακτήρα.

Χωρίς να ξεφεύγουν από τις γενικότερες αρχιτεκτονικές τάσεις του νησιού, οι παραδοσιακές οικίες του Θραψανού μονώροφες ή διώροφες, είναι λιθόκτιστες, κατασκευασμένες με πρώτες ύλες από τη γύρω περιοχή. Έχουν μικρά ανοίγματα και στεγάζονται με χωμάτινα δώματα ή κεραμοσκεπές, ενώ όπου υπάρχουν αυλές, είναι συχνά περιφραγμένες με ψηλούς μαντρότοιχους, για να προφυλάσσονται από τα αδιάκριτα μάτια.

Η κύρια είσοδος των σπιτιών, πλαισιωμένη με πετρόχιστο καμαρωτό ή ευθύγραμμο ανώφλι, οδηγεί στο πόρτεγο, στο χώρο όπου πραγματοποιούνταν οι καθημερινές δραστηριότητες του σπιτιού. Το μουτουπάκι, ο χώρος παρασκευής γευμάτων, με την παρασιά (τζάκι), βρισκόταν είτε μέσα στο πόρτεγο είτε αποτελούσε ξεχωριστό δωμάτιο. Στα μονώροφα σπίτια ο σοφάς, ένα ξύλινο πατάρι κατασκευασμένο στο μέσον περίπου του τοίχου, προοριζόταν κυρίως για τον ύπνο, ενώ ταυτόχρονα αποτελούσε μια άριστη λύση εξοικονόμησης χώρου, καθώς κάτω από αυτόν διαμορφωνόταν χώρος για αποθήκευση ή ακόμα για το σταυλισμό των ζώων. Στα μεγαλύτερα διώροφα σπίτια, η οικογένεια διέμενε τον όροφο, όπου σε αντίθεση με τα πρώτα, υπήρχε και σάλα, ξεχωριστό δηλαδή δωμάτιο για την υποδοχή των καλεσμένων. Το ισόγειό τους προοριζόταν για να στεγάσει το αχύρι (σταύλος) τις αποθήκες, καθώς και το φούρνο αλλά και το πατητήρι αν υπήρχαν.